Preek Preek op zestiende zondag door het jaar
C,
serie 2003-2004, C2004DHJ16.html.
Eucharistieviering op zaterdag/zondag 17/18 juli
2004,
om 19.00, 9.30 en 11.00 uur te Poeldijk en Hoek
van Holland.
Door pastoor Michel Hagen. AMDG.
E.L.: Gen. 18, 1-10a
Ev.L.: Lc. 10, 38-42
Homilie Arme Marta, druk, druk druk. Wat zou ze goed
passen in onze tijd, hier in het Westland. Opschieten en aanpakken. Hoeveel
pluk jij per uur? Economisch, efficiënt, geen tijd verdoen. Maar leven
we ook niet in een gekke tijd? Als je jong bent, blijf je lang studeren.
Als je 59 bent ga je het liefst met de VUT. De mensen tussen de dertig
en de 55 moeten het verdienen in ons land. Die ijveren weer om de korte
werkweek te behouden, want je leeft niet om te werken, maar je werkt om
te leven. Maar ja, de economie, concurrentiepositie, recessie, vrije Europese
markt, harde Euro, olieprijzen; toch maar langer werken? Terug naar de
40-urige werkweek? En over een paar jaar nog wat langer werken, want de
concurrentiepositie is niet genoeg hersteld!?
We produceren, want dat levert werk en handel,
we zorgen dat het geld rolt, want als het geld niet rolt, stagneert de
economie. Dus: druk, druk, druk, net als Marta. De vrije tijd wordt steeds
kostbaarder, want we hebben de vrije tijd hard nodig om los te koppelen
van de werkstress. De stress neemt ook toe, want werk wordt gecompliceerder
en verantwoordelijkheden groter. Dus krijgen we een vrije-tijd-industrie
die ons wijsmaakt dat we in onze vrije tijd van alles en nog wat moeten
doen. In de auto, op weg, naar een pretpark, survivelen, interessante plaatsen
bezoeken, nieuwe activiteiten ontplooien. We zijn zo intensief aan het
ontspannen, dat we op ons werk moeten uitrusten. Maar dat kan niet, want
er moet geproduceerd worden. Dus maar een keertje in de ziektewet, want
dit houdt niemand vol.
Marta zou heel goed passen in onze tijd. Misschien
zouden wij in onze tijd daarom ook eerder geneigd zijn te zeggen: ‘Arme
Maria! Zij blijft zomaar in huis zitten, treedt niet op de voorgrond, maakt
geen carrière, wat doet ze eigenlijk? Maakt ze nog wel eens een
beetje plezier? Toch wel een beetje zielig type. Een tikje zweverig, gevoelig.
Wel heel aardig hoor en je kunt geen betere hebben voor een luisterend
oor, ze zegt wel niet veel, maar als ze wat zegt, dan heb je er echt iets
aan. Maar ja, dat bidden, wat bereik je daarmee? Dan kun je toch beter
maar iemand gaan helpen!? Nee, geef mij Marta maar, wel een beetje een
commandant en erg direct, want ze neemt geen blad voor de mond, maar zo
weet je ook wat je aan haar hebt. En die pakt wel aan. Je kunt geen betere
hebben voor een feestje, alles loopt, de hele catering runt ze, ze schakelt
iedereen in, wee als je even gaat zitten, dan heeft ze zo weer een klusje
voor je.’ Een beetje vervelend ook wel, want het is niet altijd echt gezellig,
er moet altijd van alles bij Marta, en een diepzinnig gesprek, dat vind
ze flauwekul. Aanpakken, geen slappe hap, praten is voor de watjes. Dat
is wel eens jammer, dat ze zo slecht kan luisteren, maar ja niemand is
perfect ....., toch?’
Is het niet heerlijk dat Jezus altijd zo anders
reageert dan wij zouden doen. Wij zouden in onze tijd waarschijnlijk ook
tegen Jezus zeggen: ‘Wilt U Maria een seintje geven, dat ze naar de keuken
gaat. Er zijn zoveel gasten, er moet wijn ingeschonken worden en bekers
afgewassen, en de mensen willen ook iets eten. Stuurt U Maria naar ons
toe, dan kan ze even helpen. Tja, sorry dat we jullie gesprek moeten verstoren,
maar je kunt de mensen toch niet met een lege beker laten staan. Sorry
Jezus, U bent net over het Koninkrijk aan het vertellen, maar Maria kan
nu beter even de handen uit de mouwen steken, U weet het, alles op zijn
tijd, dat staat zelfs in de Bijbel. Het spijt me natuurlijk, Jezus, maar
goed eten en drinken is toch nodig, anders blijf je niet gezond en dat
is toch het belangrijkste, nietwaar? Dank U wel Jezus, U zult het zeker
begrijpen.’
Het past zo in onze moderne tijd. Maar die reactie
van Jezus, die past ook in onze moderne tijd. Dat noemen we toch onthaasting?
En in Amerika hebben ze voor de spaarzame tijd die ouders nog met kinderen
doorbrengen de uitdrukking ‘Quality Time’; dat is ‘Kwali-Tijd’. En is dat
nu niet precies het dilemma waar we in deze lezing tegenaan lopen!? Wie
is het belangrijkst, de gast af de gastheer? In het Oosten zouden ze meteen
zeggen: de gast is het belangrijkst. Zou je dan niet eerst aan de gast
willen vragen hoe de gast het wil hebben? Als de gast nu liever een gesprek
heeft dan het kopje koffie, liever een luisterend oor dan een koekje, liever
een directe band in vriendschap en betrokkenheid dan het volgende hapje
en drankje? Als de gast die voorkeur heeft, waarom moet het dan allemaal
zo op onze manier?
Jezus is blij met de spontane belangstelling van
Maria. Dat vindt Hij veel wezenlijker dan de schaal met snacks. Hij zegt
het dan ook ronduit: ‘Marta, Marta, wat maak je je bezorgd en druk over
veel dingen. Slechts één ding is nodig. Maria heeft het beste
deel gekozen en het zal haar niet ontnomen worden!’
Deze lezing is vaak als een typering gezien voor
het contemplatieve ofwel het beschouwende leven, kloosterzusters met altijddurende
aanbidding, slotzusters die nooit buiten de muren komen. In het Communistische
Rusland waren die verboden, want ze leverden geen bijdrage aan de productiemaatschappij.
Is het niet opvallend hoeveel drukke managers
een kloosterweekend meemaken? De rust en de regelmaat, geen radio, geen
telefoon of GSM, geen televisie, Internet of krant, geen autoverkeer, geen
verplichtingen, maar de vaste regelmaat van de gebedstijden, de sobere
maaltijd, het werk en de eenvoudige cel geven een nieuwe ordening aan je
bestaan en zo ook aan je hoofd en je lijf. Als je mensen vraagt: ‘Waarom
ga jij naar de kerk?’ dan zeggen velen: ‘Een uurtje rust, even bezinnen,
los komen van het jachtige leven.
Zie je wel, zou je kunnen zeggen, naar de kerk
gaan is dus wel degelijk zinvol. Maar als we zo reageren, verliezen we
het meest wezenlijke uit het oog.
Wat is het meest wezenlijke verschil tussen Marta
en Maria? Maria geeft tijd aan Jezus. Ze geeft tijd en aandacht aan God.
Dat is niet procuctief en het resultaat kun je niet meten. Maria geeft
haar tijd aan Jezus - als een teken van liefde -. Daarbij mag Jezus bepalen
hoe Hij dat wil ontvangen. En wat krijgt Maria terug? Dat vind ze onbelangrijk.
Zij geeft niet om terug te krijgen, zij geeft uit liefde. Maar terwijl
ze geeft, ontvangt ze zonder dat ze er erg in heeft. Ze geeft haar tijd
aan God, ze biedt Jezus een ontvankelijk hart en een luisteren oor en Jezus
geeft haar zijn woord en zicht op Gods Koninkrijk. Maria ontvangt het grootste
cadeau, dat zoveel verder reikt dan alle hapjes en drankjes.
Dit evangelie vraagt een goede vertaling naar
onze tijd. Maar luister je goed, dan is het hoogst actueel en heel dichtbij.
Laatst hoorde ik een mooi gezegde dat hier goed bij aansluit: ‘We kunnen
met al onze inspanningen geen dagen aan ons leven toevoegen, maar door
de juiste houding kunnen we wel leven aan onze dagen toevoegen’. Amen.