Homilie tijdens het hoogfeest van Pasen 
in het jaar A (reeks 2001-2002)

Thema Pasen 2002: Zien en Geloven

Preek tijdens het hoogfeest van Pasen in het jaar A, serie 2001-2002, 
A2002TRI04.html, in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk, 
door pastoor Michel Hagen, 31 maart. 2002, 10.30 uur, A.M.D.G. 

E.L:   Hand. 10, 34a. 37-43
T.L:   Kol. 3, 1-4
EV:   Joh. 20, 1-9

Homilie 

Kent u minister Dijkstal? Weet u, ik zou bijna op hem stemmen. Nee, ik geef u geen stemadvies, dat is een van de dingen die iedereen mag doen, behalve de Kerk. Nee, maar ik heb gehoord hoe hij zei: geld maakt niet gelukkig. Hij was duidelijk teleuirgesteld in zoveel mensen die hij met zijn compagnons toch verder had geleid naar welvaart en geluk. En nu zijn die mensen zo ondankbaar, ze beseffen niet wat ze allemaal aan hen te danken hebben. Blijkbaar maakt geld niet gelukkig. 

Moet ik daar nu uit concluderen dat mijnheer Dijkstal en zijn partij en medepartijen uit paars, in die droom hebben geloofd, dat geld, en meer bezit, en meer macht en vrije sex, en drugs, en minder invloed van de kerk en meer macht over beginnend leven en het eindigend leven, dat dat gelukkig maakt? Hoe oud zijn zij, hebben ze nooit geschiedenis gestudeerd, of hadden ze de verkeerde boeken, hebben ze nooit de filosofen bestudeerd, hadden zij geen wijze moeder, of wijze vader of opa of oma, hadden ze niet eens een succesagenda die om de bladzijde soortgelijke wijsheden te berde brengt, dat hij nu in zijn nadagen met Kok en Borst en nog enkelen tot de ontdekking moet komen dat geld niet gelukkig maakt? U begrijpt dat ik opkeek van deze krantenkop. Ik dacht wel, eerst zien en dan geloven. 

Geluk, wat moeten we zeggen over geluk? Kardinaal Danneels van België heeft een kleine brochure geschreven over geluk; zeer lezenswaardig. Hij zet daarin een aantal gelukzoekers op een rijtje, hij heeft niet alleen kritiek op de maatschappij, maar ook op sommige kerkelijke benaderingen uit het verleden. Hij tipt een nieuw probleem aan, onze hang naar geluk is een dwang geworden. Geluk is niet iets dat mag, dat je toevalt, dat je ontvangt, dat er plotseling is. Nee, geluk moet, je moet gelukkig zijn. Geluk als een recht, koste wat het kost. Maar als geld niet gelukkig maakt, als je geluk niet kunt kopen, dat is ook zo’n wijsheid uit de Succes-agenda, hoe moet het dan met onze wereld? 

Gelukzoekers. Het lijkt dat alle mensen op een of andere manier gelukzoekers zijn. Het enige verschil is dat de altruïst dat doet met het verlangen ook anderen gelukkig te maken en een egoïst het doet ten koste van anderen. Laatst dachten we na over de overeenkomst tussen de Taliban en de eerste Christenen. Beide groepen zijn bereid hun leven te geven voor de hoogste religieuze idealen. Dat is de overeenkomst. Het verschil is dat de Taliban dat doen door anderen te doden terwijl de Eerste Christenen, naar het voorbeeld van Christus, hun leven geven opdat anderen tot leven komen. Het lijkt me toch een wezenlijk verschil. Het zit hem in het voorbeeld van Jezus naast dat van andere stichters van religies. Jezus heeft nadrukkelijk gezegd dat wie zijn leven zoekt, die zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest omwille van Christus, die zal het vinden. 

Gelukzoekers. We kennen ze in onze dagen met een nieuwe naam. Fortuynzoekers. Nederland wordt wel erg vol. Is dat het nieuwe redelijke alternatief. Is dat het fortuynlijke antwoord op de paarse boetetijd? Of zijn deze gelukzoekers toch weer meer van hetzelfde, variaties op hetzelfde thema, opnieuw blinden die blinden leiden? Is hun geluk samengevat in de one-liner, Nederland voor de Nederlanders? Of: Niet teveel van die anderen, want dat zijn maar gelukzoekers. Wat is dat voor geluk? 

Gelukzoekers. Hoe staat dat nu met Israël? Het volk dat zich beroemt op de grote geschiedenis, de bevrijding uit Egypte. De bevrijding uit de Tweede Wereldoorlog. Hoe is het mogelijk dat een volk dat zelf bijna is uitgeroeid, vervolgens met steun van de hele wereld is opgebouwd, nu inmiddels veertig jaar lang een ander land bezet houdt. En hoe staat het met de Palestijnen, hoe is het mogelijk dat deze mensen nooit andere maatregelen hebben weten te bedenken dan zelfmoordaanslagen en soortgelijke acties. Jouw vrijheid bedingen door anderen te doden. Wat is dat voor geluk dat men zoekt? 

Deze dagen kreeg ik een e-mail van een collega. Het was een paasboodschap van Patriarch Michael Sabbah van Jeruzalem. Ik geef u het volgende citaat: “De Heilige Stad, plaats van het Godsgeheim, teken van zijn aanwezigheid, zijn liefde en gerechtigheid temidden van de mensen, die heilige stad is vandaag zélf de bron van verdeeldheid geworden en de oorzaak van bloedvergieten. Jezus Christus is gekomen om aan alle mensen redding en liefde te brengen. Aan allen gaf Hij een unieke opdracht waarin Hij de hele wet en de profeten samenvatte: bemint elkaar, bemin God en bemin je naaste. Daarmee legde Hij de band tussen de liefde van God en die van zijn kinderen. 

In dit moeilijke gebod kan iedereen die verantwoordelijk is in de menselijke samenleving, en bijzonder in onze Heilige Stad, genoeg kracht vinden - wanneer hij dat wil - om een eind te maken aan verdeeldheid, lijden en bloedvergieten. De weg die naar vrede leidt is helder en eenvoudig. De weg die een eind maakt aan alle geweld, beschermt de Israeliër en garandeert zijn veiligheid, bevrijdt hem van angst en doodslag, ieder moment, op iedere plaats. Ze geeft aan de Palestijn zijn vrijheid terug, land en waardigheid, maakt een eind aan lijden en garandeert hem veiligheid en rust. 

Deze weg bestaat uit de beëindiging van een militair feit dat op ons land drukt sinds 1967: de bezetting van de Palestijnse gebieden. Daarom zouden de Israëlische leiders, in plaats van geweld te beantwoorden met nog groter geweld, moeten reageren vanuit een nieuwe kracht, de kracht van de geest en de morele moed die hen oproept om een eind te maken aan de beknelling die zij opleggen aan het door hen bezette land. Dat zou een wijze en doeltreffende veiligheidsmaatregel zijn, die zal zorgen voor de zo verlangde veiligheid, waartoe alle militaire acties hebben gefaald tot dusverre. Deze maatregel zal een nieuw leven opwekken in dit Heilig Land, en zal al zijn inwoners in staat stellen om deel te nemen aan zijn heiligheid. Daardoor zullen allen samen bouwen aan een nieuw land en een nieuwe mens zal opstaan.”

Een nieuwe mens zal opstaan, tot zover het citaat van Patriarch Michael Sabbah van Jeruzalem. Die nieuwe mens moet niet alleen in Israël en Palestina opstaan, maar ook in Ierland, in Afganistan, in Noord en Zuid Korea en ook in Nederland. Die nieuwe mens moet opstaan in de politiek en in de Kerken, om eenheid te bewerken en innerlijke bekering. Die nieuwe mens is ons gegeven in Jezus Christus, maar wie zal in Hem geloven als zijn volgelingen Hem niet voortleven. Is het geluk dat wij zoeken een oppervlakkig geluk voor onszelf of het verrijzenisgeluk van een mens die zijn leven geeft voor anderen. Het is Pasen 2002. Laten we bidden dat zijn verrijzeniskracht steeds in ieder van ons mag doorbreken. Dat is geluk, dat is leven, licht en vrede. Laat het beginnen in u, want waar kan het anders beginnen. Laten we niet wachten tot we het zien bij anderen, maar erin geloven dat Hij het in ons wil doen. Amen. Alleluia, Zalig Pasen. 
 

Terug naar homepage