Homilie op Kerstochtend, plechtige viering, 
door het jaar A (reeks 2001-2002)

Kerstmis gezinsmis 19.00 uur
Kerstmis jongerenmis 21.30 uur
Kerstmis nachtmis 24.00 uur
Kerstmis Dageraadsmis 8.45 uur
Dagmis / Plechtige viering van het hoogfeest van Kerstmis 10.30 uur
Tweede Kerstdag - Oecumenische viering 10.00 uur
Kindjewiegen 15.00 uur

---

Reacties? klik hier en stuur een e-mail.

Thema: Het Licht is Vlees geworden
E.L:  Jes.52, 7-10. 
T.L:  Hebr. 1, 1-6
EV:  Joh. 1, 1-18
 

Homilie 

Hebt u hem al ontdekt? Nee? Het is een geweldige ontdekking geweest. Harry heeft er een heel boek over geschreven. OK het is een roman, maar toch een pil van 900 bladzijden, en zijn verhaal is inmiddels ook verfilmd. De ontdekking van de eeuw, of de ontdekking van het vorige millennium? Ik moet iets duidelijker zijn, geloof ik. Ik bedoel, hebt u hem al ontdekt; de hemel? Met Sinterklaas kreeg ik hem in mijn schoen, figuurlijk gesproken dan, want ik heb slechts maat 42. De gulle geefster, want in zijn reïncarnatie stoort Sint zich niet aan geslachten, moet gedacht hebben dat dit mij wel zou dwingen tot rustige uurtjes leesplezier, maar helaas, het dwingt me alleen maar tot nog kortere nachten, maar wel met leesplezier. 

De ontdekking van de hemel. De kans is groot dat de meesten van u het boek niet hebben gelezen en evenmin de film hebben gezien. Voor dat laatste heb ik ook nog geen tijd gehad en voordat ik die wel vind, ligt de film ongetwijfeld op een DVD bij Blokker, omdat DVD wordt vervangen door een nieuw systeem. Vooralsnog; de ontdekking van de hemel op DVD. De hemel ten prooi aan het commercialiseringsproces waar heel de wereld, de kunst, de natuur, de moraal, de liefde en de religie reeds aan ten prooi zijn gevallen. Uit alles is tenslotte winst te maken. Uiteindelijk vind je het in de schappen bij de Shell, of Albert Heijn, Edah, Hoogvliet of waar dan ook. 

Was het maar waar, de ontdekking van de hemel. Was het maar waar. En we zoeken er al zo lang naar, we denken er al generaties over, vergeleken met de grote denkers uit de geschiedenis, is het boek van Harry Mulisch niet meer dan een opstel van een brugklasser die zijn ideeën in de schoolkrant mag schrijven en daar een bemoedigingspremie voor ontvangt. 

Was het maar waar, de ontdekking van de hemel. Maar weet u waarom we hem niet ontdekken? Harry heeft het beeld opgeroepen dat de hemel niet ontdekt wil worden, en dat er paniek uitbreekt als dat wel gebeurt, tenminste zo werd het in beeld gebracht in de clip op de TV om de film aan te prijzen. Maar God wil maar één ding, ontdekt worden. Dat is het liefste wat Hij zou willen, dat we Hem ontdekken, dat we de hemel ontdekken. Het probleem zit niet bij Hem maar bij ons. De hemel ontdekken gaat niet door ingewikkelde raadsels te ontcijferen, dat ligt niet opgesloten in verborgen boeken, je hoeft niet in het diepst van de Vaticaanse bibliotheek te duiken, of nog weer nieuwe papyri in het zand van een of andere woestijn te vinden en te ontcijferen. Niets van dat alles. Het ontdekken van de hemel  is niet verborgen in geheime rituelen of in de unieke kracht van een magisch-realistisch paranormale wijsheidsleraar. Je vindt het niet in de laatste theorieën over het toch maar steeds uitdijende heelal, niet in de quantum mechanica, evenmin in de chaos. We vinden hem ook niet in de modificatie of manipulatie van de menselijke genen. We vinden hem niet in welke menselijk hoogstandje ook. We vinden hem niet, nee, we vinden hem niet. 

Speelt God soms verstoppertje? Het lijkt erop. Jezus zegt ook zoiets. Hij jubelt het uit als Hij eraan denkt: “Ik prijs U, Vader, Heer van hemel en aarde, dat Gij deze dingen verborgen hebt gehouden voor wijzen en verstandigen, maar ze hebt geopenbaard aan kinderen. Ja vader, zo hebt U het gewild”. 

Jezus jubelt het uit. Vanwegen het eeuwige kat en muisspel tussen de wijzen en verstandigen,  en God. De meesten hebben net als Harry Mulisch de zoektocht al opgegeven. Hun enige escape is maar niet meer in God of de hemel te geloven. Dan kun je er uiteindelijk mee doen wat je wilt en op zijn minst economisch uitbuiten, heeft het toch nog nut. Voor hen die wel zoeken naar de waarheid, blijkt die kennis, die grip op de werkelijkheid, die macht over de dingen en dat inzicht in het wezen van de dingen te zijn als die horizon die altijd verder gaat, altijd buiten je bereik blijft. Ieder nieuw antwoord, roept na enige tijd twee nieuwe vragen op. Iedere nieuwe theorie die een probleem oplost, werpt minstens twee nieuwe problemen op. Wat is de bedoeling van God om zo’n kat en muisspel te spelen met hen die zoveel intellect, doorzettingsvermogen en andere kwaliteiten bezitten, dat zij wel een bijdrage kunnen leveren aan onze wereldkennis, maar nooit echt God kunnen ontdekken. “Ik prijs U, Vader, omdat U het hebt geopenbaard aan kinderen”. 

Gisteren pakte ik een kerstpakket uit, gekregen van iemand die er twee kreeg. Een sympatiek gebaar, een oprechte blijk van waardering. Tegelijk is dat kerstpakket een symbool van deze wereld. Er zat een soort mof in, waarin je gebruikte plasticzakjes kon stoppen, dan kun je ze nog een keer gebruiken, zodat de rommelberg niet steeds groter wordt. Rommel om rommel op te bergen. Als we de reden van ons bestaan niet vinden, de zin van ons leven, het doel van al ons streven en verlangen, dan gebruiken we ons verstand voor rommel, dan creëren we rommel om de rommel op te ruimen. Waarom ontdekken we de hemel niet? Het antwoord lijkt hierin te zitten: We hebben de wereld ontdekt en we hebben onszelf ontdekt. We overweldigen de wereld en willen alles in onze macht hebben. Maar die ontdekking is als een lamp die zwart licht geeft, of een waarbij de lichtopbrengst halveert als je meer stroom geeft. Dan is de hemel als die altijd wijkende horizon of als een DVD bij Blokker. 

Is het dan een wanhoopsgebaar van God, een laatste noodsprong, of toch zijn plan dat Hij gewoon op zijn tijd uitvoert. Hoe laat God zich ontdekken? Door wie laat Hij zich ontdekken? Waarom wil Hij zich wel laten ontdekken? 

Jezus zei het al:  “Ik prijs U, Vader, omdat U dit hebt geopenbaard aan kinderen”. Wie zijn die kinderen? Een vrouw die moeder wordt, een man die zijn taak als vader op zich neemt, beiden open voor een mysterie, bereid om zichzelf te verliezen voor God en de ander. Beiden open voor dat wat de wereld achterlijk en zinloos vindt. Herders in een veld die zeggen dat ze engelen hebben gehoord. Magiërs die terugkeren in de werkelijkheid van een pasgeboren kind in de armen van zijn moeder. Hoe laat God zich ontdekken? Niet door eigen inspanning, maar door ontvankelijkheid voor de hemel, dan openbaart de hemel zichzelf. Waarom laat God zich ontdekken. Omdat Hij liefde is en nooit liefde kan weigeren. Wie Hem nadert in liefde, in vertrouwen, in geloof, die zal God vinden. 

Een donkere wereld. Misschien denkt u, niets over Bin Laden of Israël en Palestina, of welke duisternis dan ook. Nee, want het Licht is Vlees geworden, klein voor de kleinen. Kind voor de kinderen, herder voor de herders. Alleen zij zien dit Licht: een vrouw en een man, herders, wijzen. Misschien u en ik, als we klein genoeg zijn. Amen. Zalig Kerstfeest. 

Terug naar homepage