Homilie op Pinksteren, 
door het jaar C (reeks 2000-2001)

Thema:  Één en veel
E.L:       Hand. 2, 1-11
T.L:       Rom. 8, 8-17
EV.:      Joh. 14, 15-16. 23-26 

Homilie 

Gisteren heb ik de kinderen in de gezinsviering het verhaal van de toren van Babel verteld. Het was minder bekend dan ik dacht. Die grote spraakverwarring, die optreedt als mensen samen hun hoogste doel willen bereiken; een toren die tot in de hemel reikt. 

Hoger, breder, sterker, sneller, machtiger, meer invloed, een uitzicht over de hele wereld; met zo’n toren zouden ze onvergetelijk zijn. Het doet denken aan de Pyramiden in Egypte, maar ook aan de wolkenkrabbers in New York, de Eiffeltoren, en veel andere gebouwen. Ook in Den Haag willen ze een wolkenkrabber neerzetten. 

De mensen van Babel die deze toren wilden bouwen, hoopten daarmee onvergetelijk te worden, eer en aanzien in te leggen bij alle volkeren. Later dacht ik, misschien wilden ze nog wel meer; een toren tot in de hemel, dat is een opstap naar Gods domein, naar Gods Rijk. Daar bepaalt God de opkomst van zon en maan, de loop van de sterren, de sluizen van de regen. Eer en aanzien verkrijgen bij de volkeren, dat lukt zeker wanneer jij de loop van de tijden kunt wijzigen, macht kunt uitoefenen op zon, maan en sterren, dat is nog eens eer en aanzien. 

De mensen waren één in taal en in denken. Ze hebben één doel, maar hun denken en doen is slecht en God sticht verwarring, Babel, warmond, wartaal, onbegrip en de bouw van de toren stopt. 

Maar de mens gaat natuurlijk door. We scheppen een nieuwe eenheidstaal, wetenschap en techniek, en het doel is hetzelfde, macht, eer en aanzien, zeggenschap over dood en leven, zodat aarde en de hemel doen wat wij willen. Zou God nu weer verwarring gaan stichten, zoals dat verhaal van Babel beschrijft? 

De tegenhanger van Babel is Pinksteren. ‘Hoe komt het dat ieder van ons hen hoort spreken in zijn eigen moedertaal?’ Sticht God opnieuw verwarring? Nee, God schept eenheid. Je kunt de mensen wel uit elkaar drijven, maar als je hun geest niet verandert, dan blijven ze gericht op het kwaad, klein kwaad of groot kwaad, altijd begint het met eigenbelang, eigen eer en aanzien. Wanneer de menselijke geest niet anders wordt, dan blijft hun bedoeling verkeerd en blijven ze bezig tegen Gods plannen in te gaan. Zodra ze elkaars taal verstaan, zullen ze de handen weer ineenslaan en in de verkeerde richting bouwen. 

Maar hoe doe je dat? De menselijke geest ten goede keren, hoe kun je het mensenhart veranderen? 

Wij noemen God ‘de Almachtige Vader’; almachtig. Daarover is nogal veel misverstand. Soms wordt God daardoor gezien als een soort Ti Ta Tovenaar, soms als een machtige potentaat die doet wat hij wil en dikwijls ook als degene die dan onze problemen wel kan oplossen. 

Kan God ons hart veranderen? Uw hart, mijn hart? Een hart dat in de evolutie van honderdduizenden jaren is gevormd en van nature is gericht op zelf overleven, desnoods ten koste van anderen, een mensenhart dat sterk aan het lichaam gehecht is, de begeerte van de ogen en de begeerte van het vlees, kan God dat hart veranderen? 

Als God inderdaad ons hart verandert, zal blijken of Hij almachtig is of niet. En doet Hij dat als een Ti Ta Tovenaar is of met geweld zoals een machtige potentaat? Neemt God een hemels operatiemes, begint Hij met hersenchirurgie of genetische manipulatie, vaagt God de mensheid weg, zoals bij de Ark van Noach, en begint Hij opnieuw met een nieuwe schepping. Maakt Hij van Mozes een nieuwe Volk, maakt Hij van Jezus een nieuw volk? 

Hoe verandert God ons hart? Hoe geeft Hij ons een nieuwe geest? Hoe brengt Hij een nieuwe mentaliteit, waardoor wij niet langer eigen eer en roem zoeken, waardoor wij niet proberen te overleven ten koste van anderen, waardoor de mensheid niet haar eigen eer zoekt? .....

Als God dat doet, toont God ons niet zijn almacht, maar zijn kwetsbaarheid. God toont dat Hij Vader is. God toont ons zijn Zoon. God komt ons in kwetsbaarheid tegemoet. God heeft zijn macht en hoogheid opzij gezet. Dat is slechts de buitenkant van God, die we te zien krijgen wanneer we door de schepping naar God kijken, wanneer we de oneindigheid van het heelal zien, de bulderende zee, oorkanen en aardbevingen, wanneer we meteoren en melkwegstelsels bewonderen, zo groot, zo machtig. 

Maar als God ons een nieuwe geest wil schenken, toont Hij zich kwetsbaar. Wie is er zo kwetsbaar als een koning die zich bekommert om zijn vijanden? Een koning die zijn Koninkrijk aan zijn vijanden wil geven. God doet het! Wie is er zo kwetsbaar als een vader die zijn zoon aan zijn tegenstanders uit handen geeft? Ondenkbaar voor ons. God doet het. God doet alles, om ons mensen een nieuwe Geest te schenken, een nieuwe Mentaliteit. Hij probeert ons hart te veroveren door zijn liefde. Zijn liefde die zichtbaar wordt in zijn Zoon. 

Een toren van Babel, dan zijn wij de machtigsten, dan hebben wij eer en aanzien. Of ... een nieuwe Geest, de Geest van Jezus, de Geest van naastenliefde, de Geest waarmee wij Gods eer zoeken, en niet de onze, verlangen te doen wat Hij vraagt, en niet wat wij willen, waardoor ook de begeerte van het vlees opnieuw wordt geordend, naar die nieuwe Geest. 

Het is Pinksteren. Wij hoeven geen toren te bouwen om de hemel te veroveren. De hemel komt naar ons toe. Het begon te waaien, vurige tongen verschenen boven hun hoofden. Ze begonnen vreemde talen te spreken, alnaargelang de Geest hun te vertolken gaf, ze waren één van hart en één van Geest en ze verkondigden Gods grote daden. 

Pinksteren. Stellen wij ons hart open voor zijn Geest, voeden we ons met Jezus, met zijn Woord, met zijn Mentaliteit, stemmen wij ons hart af op zijn hart, volgen we Hem in ons doen en laten, dan geven wij de Geest de ruimte. Dan wordt de hemel ons geschonken, dan worden wij zelf kinderen van God, dan is er vrede in ons hart en worden wij vredestichters, dan is er liefde in ons hart en bouwen wij de stad van liefde. Dan is God almachtig in zijn kwetsbaarheid. Amen. Zalig Pinksteren. 

Terug naar homepage