Homilie op de dertiende zondag door het jaar C
(reeks 2000-2001)

Thema:  Orde van dienst: De weg gekozen
E.L:      1 Kon. 19, 16b. 19-21
EV.:      Luc. 9, 51-62 

Homilie 

Radicaal ..., een voorbeeld van een keuze, misschien niet zo’n standaard voorbeeld, maar dat maakt het misschien wat duidelijker: Jim heeft als hobby bergbeklimmen. Hans, de leider van een expeditie komt bij hem langs. Hij zegt maar één ding. Ik heb toestemming gekregen, morgen beginnen we aan de expeditie naar de Mont Blanc, inclusief trainingskamp en de subsidie is rond. Jij past in ons team.... Maar, ik wilde net mijn studie aan de universiteit weer oppakken, zegt Jim. Al goed. Doe wat je wilt, en Hans is vertrokken. 

Keuzes maken, prioriteiten stellen, weten waar het in het leven om draait. Een soortgelijke situatie in het oude Israël, de profeet Elia komt bij Elisa, werpt hem de profetenmantel toe, een veelzeggend gebaar, ‘wil jij mijn opvolger worden?’ Ja, maar!!!..... En Elia gaat verder. 

Nu is het goed om hier niet met al te romantische ogen naar te kijken. Wat geweldig als de grote profeet jou zijn profetenmantel toewerpt, wat een bevestiging, wat een eer en uitverkiezing. Maar profeet zijn is geen statusberoep, geen klus voor watjes, je zult koningen en priesters, legeraanvoerders en alle gewone leden van de bevolking de waarheid moeten zeggen. Het betekent dat je vrij moet zijn van elke band, dat je huis en haard moet verlaten, dat je alles moet prijsgeven. Alleen dan kunnen ze je niet chanteren door vrouw en kinderen of familie te bedreigen. Je moet een vlekkeloze levenswandel hebben, zodat ze geen schandalen kunnen opkloppen en je invloed onderuithalen. Je moet een intense band met God hebben, want je zult zijn spreekbuis moeten zijn. ‘Laat me dan nog even afscheid nemen van mijn ouders.’ Zelfs dat is hem niet gegund. Het is de wijsheid van de profeet Elia. Kies zelf maar, zegt hij. Ik verplicht je nergens toe. En dan zegt Elisa ‘ja.’ Het moet zijn keuze zijn, hij hoeft niet overgehaald te worden. Hij begrijpt dat God hem roept, niet Elia, dat hij alleen in vrijheid antwoord kan geven. Hij slacht de ossen en verbrandt de houten jukken en kookt daarmee het vlees. Daarmee stopt hij zijn bedrijf. Hij houdt een laatste maaltijd met zijn werknemers en vertrekt met Elia. 

Hoe zwaarder de taak, hoe vrijer hij moet zijn. Zelfs geen afscheid van zijn ouders. Het werkvolk zal wel verder vertellen hoe resoluut hij zijn taak heeft opgepakt. Iedereen zal weten dat Elisa een waardig opvolger zal zijn van de grote Elia. Geen bedreiging, chantage, steekpenning of wat dan ook zal hem van zijn taak afhouden. 

Een eerste lezing als spiegelverhaal bij het Evangelie. Is het al heftig bij Elia en Elisa. Dan is het bij Jezus nog heftiger. Vrijheid, niemand hoeft Jezus te volgen, tenzij vrijwillig. De Samaritanen ontvangen Hem niet. Moeten we vuur over hen afroepen, roepen de leerlingen, om ze te verdelgen? Jezus geeft hen een gigantische uitbrander; niets daarvan, vrijheid, niemand ontvangt Hem onvrijwillig, niemand volgt Hem onvrijwillig. 
Moeten we de mensen niet méér naar de kerk lokken met mooie muziek of rockopera's of toneel, of moderne muziek. Wacht maar zegt een ander, als het oorlog wordt, komen ze wel. Alsof Jezus vuur van de hemel wil, om ze naar de kerk te krijgen. Niets daarvan, vrijheid. Wie niet voor Hem wil kiezen, geen tijd voor Hem wil vrijmaken, het niet nodig vindt om Hem te ontvangen, doet zichzelf op een ongelooflijke manier tekort, maar hij moet het zelf weten. Jezus dwingt niet, God dwingt niet. God nodigt uit, zet zijn deur open, staat klaar, is bereid te vergeven, waarschuwt, roept op, stimuleert, inspireert, bemoedigt, helpt, Hij omgeeft je met zijn vooruitziende blik, zorgt voor je met zijn voorzienigheid, maar bespaart je niet de worsteling en de tegenslag, de school van het leven is hard, en tegenstanders van Gods Rijk zijn er legio. Niet dit leven op aarde is het uitgangspunt, een profetenleven is geen Hollywood of Disneyland. 

Wat betekent dat voor u en mij. Het geeft de achtergrond weer van Jezus’ levenskeuze, waarom Hij ongehuwd bleef, waarom Hij radicale keuzes maakte, waarom Hij zijn leerlingen daartoe uitnodigt, want zwaarder dan het beklimmen van de Mont Blanc, zwaarder dan een oorlog winnen, zwaarder dan een rallye door de Sahara of een vierdubbele triathlon, is het volgen van Jezus. 

‘De vossen hebben holen en de vogels hun nesten, maar de Mensenzoon heeft niets waar Hij zijn hoofd op kan laten rusten.’ ‘Laat de doden hun doden begraven, maar gij, ga heen en verkondig het Rijk Gods.’ ‘Wie de hand aan de ploeg slaat maar omziet naar wat achter hem ligt, is ongeschikt voor het Rijk Gods.’  

Wat betekent het voor u en mij als gelovige? Dat we weer eens stilstaan bij die vraag hoe radicaal wij in het leven mogen kiezen voor het goede, voor een leven zoals Hij. Wie trouwt en kiest voor een gezin, geeft een stuk vrijheid prijs, het gemak om ‘s-avonds weg te gaan. Maar hij krijgt er ook genegenheid voor terug, een doel om voor te leven. Hoe vaak hoor je niet dat mensen zich storen aan ouders die meteen hun kind ergens anders brengen, dumpen zeggen ze dan. Wie kiest voor een gezin moet er ook voor gaan, helemaal, dat kost je veel, in zekere zin alles, maar je krijgt er ook heel veel voor terug. 

Jezus vraagt ons: ‘Wat stel jij in je leven als prioriteit? Deze wereld of de wereld van God? Ja maar, is dat dan niet hetzelfde? Nee! Zoals Hij het ons voorhoudt niet. Deze door mensen gemaakte wereld sluit mensen in zichzelf en in de wereld op. Genieten is de laatste norm, mooi zijn, gelukkig zijn, ruimte voor jezelf, iemand die van je houdt, een fijn en zinvol bestaan. Kan er dan nog meer zijn? Dat is deze wereld, dikwijls laten we ons ongewild meenemen in de TV-cultuur met de soaps en het amusement, maar waar is de stilte, de bezinning, de reflexie op wat je doet? De weg die Jezus gaat is deze. Eerst loskomen van deze wereld. Sterven noemt Hij dat. Helemaal los komen. Daarna pas kun je die nieuwe wereld ontvangen. Dan krijg je daarmee ook deze wereld terug maar dan anders, vrij, nieuw. 

Zijn Brood en Wijn is daarvan teken, sterven om te kunnen verrijzen, nieuw, loslaten om te kunnen ontvangen, je aan Hem binden om vrij te worden. Hij dwingt niet. Hij houdt je nuchter de consequenties voor. Zeg dus niet te snel ja, in de gedachte dat je het wel kunt. Maar zeg ook niet te snel nee, want je kunt de kans op het allerhoogste missen, een ongekende kans, de kans op Gods Koninkrijk. Amen. 

Terug naar homepage